Yüzde Hesaplama Nedir?
Yüzde (%), bir sayının 100'e bölünmesiyle elde edilen orandır. "Yüzde" kelimesi Latince "per centum" (yüz başına) ifadesinden gelir. Günlük hayatta indirimler, faiz oranları, istatistikler ve birçok alanda yüzde hesaplamaları kullanılır.
Temel Yüzde Formülleri
1. Bir Sayının Yüzdesi
Bir sayının belirli bir yüzdesini bulmak için:
Sonuc¸=100Sayı×Yu¨zde
Örnek: 200'ün %15'i kaçtır?
Sonuc¸=100200×15=30
2. Yüzde Oran Bulma
Bir sayının diğer sayının yüzde kaçı olduğunu bulmak için:
Yu¨zde=Baz Deg˘erDeg˘er×100
Örnek: 30, 200'ün yüzde kaçıdır?
Yu¨zde=20030×100=%15
3. Yüzde Artırma/Azaltma
Bir sayıyı belirli bir yüzde oranında artırmak veya azaltmak için:
Yeni Deg˘er=Sayı×(1+100Yu¨zde)
Örnek: 100'e %20 ekle:
Yeni Deg˘er=100×(1+10020)=100×1,20=120
4. Yüzde Değişim
İki değer arasındaki yüzde değişimi hesaplamak için:
Yu¨zde Deg˘is¸im=Eski Deg˘erYeni Deg˘er−Eski Deg˘er×100
Örnek: 80'den 100'e değişim:
Yu¨zde Deg˘is¸im=80100−80×100=%25 artıs¸
Yüzde Hesaplama Örnekleri
| Hesaplama Tipi | Verilen | Sonuç |
|---|
| Yüzdesi Kaç? | 500'ün %10'u | 50 |
| Yüzde Kaç? | 25, 100'ün yüzde kaçı? | %25 |
| Yüzde Ekle | 200 + %15 | 230 |
| Yüzde Çıkar | 200 - %15 | 170 |
| Yüzde Değişim | 50'den 75'e | %50 artış |
| Yüzde Değişim | 100'den 80'e | %20 azalış |
Günlük Hayatta Yüzde Kullanımı
İndirim Hesaplama
Mağazalarda gördüğünüz "%30 indirim" etiketi:
I˙ndirimli Fiyat=Fiyat×(1−10030)=Fiyat×0,70
KDV Hesaplama
Türkiye'de genel KDV oranı %20'dir:
KDV Dahil Fiyat=Net Fiyat×1,20
Net Fiyat=1,20KDV Dahil Fiyat
Faiz Hesaplama
Yıllık %12 faiz oranı ile aylık faiz:
Aylık Faiz=1212=%1
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Önemli: Yüzde hesaplamalarında sıralama önemlidir.
- ⚠️ Ardışık yüzde değişimleri toplanmaz
- ⚠️ %20 artış sonrası %20 azalış, orijinal değeri vermez
- ⚠️ Yüzde değişiminde baz değer önemlidir
Ardışık Yüzde Örneği
100 TL'ye önce %20 artış, sonra %20 azalış:
- 100 × 1,20 = 120 TL
- 120 × 0,80 = 96 TL (100 TL değil!)
Yüzde ve Kesir Dönüşümü
| Yüzde | Kesir | Ondalık |
|---|
| %10 | 1/10 | 0,10 |
| %20 | 1/5 | 0,20 |
| %25 | 1/4 | 0,25 |
| %33,3 | 1/3 | 0,333 |
| %50 | 1/2 | 0,50 |
| %75 | 3/4 | 0,75 |
| %100 | 1 | 1,00 |
Hızlı Yüzde Hesaplama İpuçları
- %10 bulmak için: Sayıyı 10'a böl
- %5 bulmak için: %10'u bul, ikiye böl
- %1 bulmak için: Sayıyı 100'e böl
- %25 bulmak için: Sayıyı 4'e böl
- %50 bulmak için: Sayıyı 2'ye böl
- %15 bulmak için: %10 + %5
İndirim hesaplamalarınız için İndirim Hesaplama, KDV hesabı için KDV Hesaplama, kredi hesaplamaları için Kredi Hesaplama araçlarımızı kullanabilirsiniz.