Nafaka Hesaplama Nedir?
Nafaka, Türk Medeni Kanunu'na göre yüksek gelirli kişinin, düşük gelirli veya geliri olmayan bireylere (örneğin eş, çocuk) yapması gereken periyodik ödemenin adıdır. Boşanma, ayrılık veya evlilik içinde nafaka talepleri meydana gelebilir.
Nafaka Türleri
1. İştirak Nafakası (Çocuk Nafakası)
İştirak nafakası, çocuğun bakım, eğitim ve yaşam masraflarının her iki ebeveyn tarafından paylaşılmasıdır. Türk Medeni Kanunu'nun 198. maddesi uyarınca, çocuğu olmayan ebeveyn (nafaka yükümlüsü) geçimini sağlamayanlara ve çocuğun ihtiyaçlarını karşılamaya katılma yükümlüdür.
Hesaplama Yöntemi:
- Nafaka Tutarı = [(Nafaka Yükümlüsünün Geliri - Velayet Sahibinin Geliri) × Oran]
- Oranlar:
- 1 çocuk: %20
- 2 çocuk: %30
- 3 veya daha fazla: %40
Önemli Noktalar:
- Her çocuk için ayrı tutar hesaplanır
- Velayet sahibinin geliri dikkate alınır (mahkeme tarafından belirlenen)
- Çocuk 18 yaşını geçince nafaka sona erer (eğitim halinde 25 yaşına kadar uzatılabilir)
2. Yoksulluk Nafakası (Eş Nafakası)
Yoksulluk nafakası, boşanma sebebiyle yoksulluğa düşen eş için sağlanan geçim nafakasıdır. Türk Medeni Kanunu'nun 175. Maddesi ile şöyle belirtilmiştir:
"Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir."
Hesaplama Yöntemi:
- Nafaka Tutarı = Gelir Farkı × %20 (mahkeme takdir yetkisine göre %15-%25 arasında değişebilir)
- Önemli: Nafaka borçlusunun kusuru aranmaz. Sadece talep edenin kusuru daha ağır olmamalı
Ödeme Yükümlüsü Belirlenmesi:
- Gelirler Eşit: Kimse ödeme yapmaz
- Bir Tarafın Geliri Yüksek: Geliri yüksek olan ve kusuru uygun olan taraf öder
- Kusur Şartı: Nafaka talep eden eşin kusuru, nafaka ödeyen eşin kusurundan daha ağır olmamalı
Temel Koşullar:
- Nafaka talep eden eşin boşanma sebebiyle yoksulluğa düşmesi
- Nafaka talep eden eşin kusuru, ödeyenin kusurundan daha ağır olmaması
- Taraflar ekonomik durumda denk ise nafaka ödenmez
- Taraflardan biri tarafından talep edilmesi gerekir
Hesaplama Örnekleri
İştirak Nafakası Örneği:
- Nafaka yükümlüsü: 50.000 ₺ aylık gelir
- Velayet sahibi: 10.000 ₺ aylık gelir
- Çocuk sayısı: 2
- Hesaplama: (50.000 - 10.000) × 0.30 = 12.000 ₺
- Çocuk başına: 6.000 ₺
Yoksulluk Nafakası Örneği:
Senaryo 1: Geliriniz yüksek, kusurunuz fazla
- Sizin aylık geliriniz: 50.000 ₺
- Eski eşin aylık geliri: 10.000 ₺
- Eski eşin kusur oranı: %40 (Sizin kusurunuz: %60)
- Analiz: Eski eşin geliri daha az ve sizin kusur oranınız daha ağır olduğundan
- Hesaplama: (50.000 - 10.000) × %20 = 8.000 ₺
- Siz, eski eşinize her ay 8.000 ₺ ödeyeceksiniz
Senaryo 2: Geliriniz düşük, kusurunuz az
- Sizin aylık geliriniz: 10.000 ₺
- Eski eşin aylık geliri: 50.000 ₺
- Eski eşin kusur oranı: %70 (Sizin kusurunuz: %30)
- Analiz: Eski eşin geliri daha fazla ve eski eşin kusur oranı daha ağır olduğundan
- Hesaplama: (50.000 - 10.000) × %20 = 8.000 ₺
- Eski eşiniz size her ay 8.000 ₺ ödeyecektir
Senaryo 3: Geliriniz düşük, kusurunuz fazla
- Sizin aylık geliriniz: 10.000 ₺
- Eski eşin aylık geliri: 50.000 ₺
- Eski eşin kusur oranı: %30 (Sizin kusurunuz: %70)
- Analiz: Eski eş geliri yüksek olmasına rağmen, sizin kusur oranınız daha ağır olduğundan
- Kimse ödeme yapmaz
Senaryo 4: Geliriniz yüksek, kusurunuz az
- Sizin aylık geliriniz: 50.000 ₺
- Eski eşin aylık geliri: 10.000 ₺
- Eski eşin kusur oranı: %80 (Sizin kusurunuz: %20)
- Analiz: Sizin gelir yüksek olmasına rağmen, eski eşin kusur oranı daha ağır olduğundan
- Kimse ödeme yapmaz
Nafaka Ödeme Şekilleri
- Aylık Nafaka: Her ay belirli tutarın ödenmesi (en yaygın yöntem)
- Toplu Ödeme: Tüm tutarın toptan ödenmesi
- Emanet Hesabına: Mahkeme gözetiminde hesaba yatırılması
- Teminat ile: Nafaka borçlusunun teminata bağlanması
- Çek veya Havale: Resmi belge ile ödeme
Nafaka Değişikliği ve Durdurulması
Gelir Değişikliği
Nafaka borçlusunun işini kaybetmesi veya geliri azalması halinde:
- Mahkemeye nafaka indirtme davası açılabilir
- Yeni duruma göre nafaka miktarı değiştirilebilir
- İşe geri döndüğünde nafaka artırılabilir
- Değişiklik talebinin sunulduğu tarihten sonrası için geçerlidir
Nafakaya Son Verme Durumları
Nafaka durdurulabilir:
- Çocuğun 18 yaşını tamamlaması (eğitim halinde 25 yaşına kadar devam)
- Nafaka alanın başka bir kaynaktan geçimini sağlaması
- Nafaka ödeyenin ölümü
- Mahkeme kararı ile belirlenen diğer durumlar
Nafakada Ödeme Yükümlülüğü
- Çocuk Nafakası: İlgili çocuk 18 yaşını tamamlayana kadar
- Yoksulluk Nafakası: Mahkeme kararında belirtilen süreyi durdurulana kadar
- Eğitim Süresi: Çocuk üniversitede ise 25 yaşına kadar
- Hayatboyu: Çocuğun engelli olması durumunda sona ermez
Sıkça Sorulan Sorular
S: Nafaka talep etmek için hangi şartları sağlamam gerekir?
A: İştirak nafakası için çocuğa sahip olmak, yoksulluk nafakası için ise boşanma sebebiyle geçimini sağlayamamak gerekir.
S: Nafaka miktarı mahkeme tarafından mı belirlenir?
A: Evet, mahkeme her davaya özel olarak inceledikten sonra uygun tutarı belirler. Bu hesaplama aracı tahmini değerler verir.
S: Nafaka alacağım zaman ne yapmalıyım?
A: Avukat yardımı ile mahkemeye dava açabilirsiniz. Geçim giderleriniz, sağlık durumunuz ve çalışma kapasitesi dikkate alınır.
S: Nafaka borçlu ödemiyor ne yapabilirim?
A: Mahkeme kararında belirtilen yaptırımlar uygulanır. İcra takibi başlatılabilir ve yasal müdahaleler yapılabilir.
S: Yoksulluk nafakası kaç yaşına kadar verilir?
A: Mahkeme kararında belirtilene göre değişir. Çalışamaz durum devam ettiği sürece devam edebilir.
- Türk Medeni Kanunu m. 175 (Yoksulluk Nafakası)
- Türk Medeni Kanunu m. 198-205 (İştirak Nafakası)
- Hukuk Muhakemeleri Kanunu
- İlgili Mahkeme Kararları ve Uygulamaları
⚠️ Hukuki Uyarı: Bu bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır. Kesin sonuçlar mahkeme kararı ile belirlenir. Her dava kendine özgü koşulları içerir. Hukuki danışmanlık için bir avukattan destek alınız.